Unescok biosfera erreserba izendatu du Irati, munduko osoko beste hamar tokirekin batera. Beste hamar erreserbak Katalunia, Kolonbia, Eslovenia, Filipinak, Italia, Mongolia, Herbehereak, Korea eta Dominikar Errepublikan daude.
Izendapen berri horiekin, Biosfera Erreserben Munduko Sareak 759 erreserba ditu orain, eta 37.400 km²-ko azalera hartzen du, 136 herrialdetan banatuta. Biosfera Erreserba Unescok izendatutako eremu bat da, dibertsitate biologikoaren eta kulturalaren babesa eta aurrerapen ekonomiko eta soziala orekatzeko eta pertsonen eta ingurune naturalaren arteko bizikidetza harmoniatsua sustatzeko.
Erreserba horiek ekologikoki esanguratsuak diren edo balio bikaina duten eskualdeetan eratzen dira, lehorreko, kostaldeko edo itsasoko eremuetan, non giza jarduera eta kontserbazioa bateratzea guztiz erabakigarria den.
Irati Biosfera Erreserbak, Nafarroako Pirinioetan kokatua, 537 km²-ko azalera du. Unescok “biodibertsitatearen paradisutzat” jotzen du. Erakundearen arabera, “bertako baso zabalak pagoz eta izeiz osatuta daude batez ere, eta Europako bigarren pagadi handiena da”. “Nabarmentzekoak dira ere haren edertasun naturala eta garrantzi ekologikoa”, gaineratu du.
Erreserbak Zaraitzu eta Aezkoa ibarrak biltzen ditu, Nafarroako ipar-ekialdean. Unescok azpimarratu nahi izan du tokiko komunitateak “funtsezko eginkizuna” izan duela hautagaitzan, eta kudeaketa-plana, bertako 2.435 biztanleek bultzatua, “kontserbazio-ahaleginen lekuko” izan dela.
Nazioarteko komunitateari eremu babestuen kopurua handitzeko eskatzen zaion garai honetan, “biosfera erreserba berri horiek funtsezko eginkizuna betetzen dute biodibertsitatearen kontserbazio iraunkorrean eta tokiko populazioen bizi-baldintzen hobekuntzan”, adierazi du.